Mình nghĩ, câu hỏi đơn giản và cũng phức tạp nhất chúng mình có thể hỏi nhau là “Bạn nhìn thấy gì?”. Đầu mình nảy ra câu trên khi đọc về thiên kiến “What you see is all there is” trong cuốn Thinking, Fast and Slow; nhưng ý nghĩ về nó đã xuất hiện và âm ỉ trong mình từ rất lâu rồi.

Là từ khi mình và mẹ phát hiện ra cậu em trai nhận định lẫn lộn một số màu sắc cơ bản, và ngay lúc đó mình thốt lên “Wow không biết thế giới của em nhìn như thế nào nhỉ!”. Mình lúc đó thấy vừa ngạc nhiên vừa thần kỳ, và thi thoảng không kìm được mà chỉ vô một đồ vật rồi hỏi thằng em màu sắc của nó để rồi thích thú phát hiện thêm một gam màu nữa chúng mình nhìn thấy khác nhau.

Là từ lúc mình hiểu được một phần câu nhận định rằng trong cuộc sống chẳng có mấy khi rõ trắng đen, lúc đó nghĩ “Yeah, it is 50 shades of grey.” và tự bật cười vì sự hợp lý trong tình huống của cụm từ nổi tiếng đó. Giờ thì nghĩ cũng chẳng nhất thiết là đen và trắng ở hai đầu thái cực và ở giữa là dải màu xám, mà hoàn toàn có thể là xám âm u trong cuộc sống người này và hồng rực rỡ trong mắt nhìn của kẻ khác.

Là từ khi mình học được rằng mỗi người có ít nhiều những thiên kiến khác nhau trong suy nghĩ và tư duy để từ đó hình thành nên thế giới quan độc nhất của họ, rồi từ đó hiểu thêm vì sao không nên phán xét và đánh giá – ngày trước hiểu là vì hành động ấy không văn minh, giờ thì hiểu là thực ra nó đâu có ý nghĩa gì đâu khi bản chất thước đo và đối tượng đã chẳng liên quan. Những cuộc tranh luận cũng vì thế chẳng có người đúng kẻ sai, có chăng là ai giỏi thuyết phục hơn (hoặc có nhiều quyền lực hơn).

Là từ khi mình đọc và biết rằng cái thế giới mình biết nó chỉ tồn tại đúng trong đầu mình và không đâu khác. Mình vừa khao khát được nhìn và tham quan thế giới của những người khác trông ra sao, vừa mơ về một tương lai nơi chúng mình có thể vẽ ra được những phiên bản thế giới độc nhất bằng một công cụ thần kỳ nào đó rồi chia sẻ với nhau. Không biết nữa nhưng mình cứ có cảm giác Metaverse là bước đầu tiên đi đến tương lai đó.

Mình xem Inception và Interstellar, thấy sự đồ sộ và vĩ đại của thế giới giấc mơ và vũ trụ choáng ngợp như thế nào. Và rồi không cần phải ở những vũ trụ khác nhau như trong phim Marvel mà trong cùng một chiều không gian, dòng thời gian, tại cùng một thời điểm, với tất cả các sự kiện diễn biến y hệt đã đang và sẽ xảy ra; tồn tại vô số phiên bản của thế giới, trong đầu của mỗi người chúng mình.

Một sự gắn kết độc lập.

---

Ảnh bìa bài viết là hình chụp vũ trụ mới nhất từ NASA mà mình thích nhất. Bạn nhìn thấy gì?